FRAMEPEDIA

Εναλλακτικό του υαλοπίνακα. Χρήσιμο σε κατασκευές μεγάλων διαστάσεων λόγω μικρότερου βάρους και ανθεκτικότητας. Δεν θα πρέπει να τοποθετείται σε έργα τέχνης φτιαγμένα με κονιώδη μέσα όπως παστέλ, κάρβουνο κλπ. λόγω του στατικού ηλεκτρισμού που δημιουργεί. Συχνά αναφέρεται ως Plexiglas ή Perspex τα οποία όμως αποτελούν εμπορικά σήματα.

Η διαδικασία με την οποία εκπέμπεται, μεταδίδεται και απορροφάται ενέργεια υπό μορφή ακτίνων.

Χημικό πρόσθετο, συνήθως ανθρακικό ασβέστιο, το όποιο αυξάνει την αλκαλικότητα του υλικού με σκοπό να προλαμβάνει (καθυστερεί) την οξείδωση και να διατηρεί το μικροπεριβάλλον αλκαλικό για, όσο το δυνατόν, μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

βλέπε ph

Οι εργασίες που είναι αναγκαίες για να σταματήσει η φθορά που συντελείται σε καλλιτεχνικές και πολιτιστικές κατασκευές και οι εργασίες που οδηγούν στην αποκατάσταση των φθορών με στόχο την επαναφορά του αντικειμένου στην αρχική του κατάσταση αν και εφόσον κρίνεται απαραίτητο ή επιθυμητό.
Οι εργασίες αποκατάστασης & συντήρησης επιβάλλεται να εκτελούνται αποκλειστικά και μόνο από επαγγελματίες πιστοποιημένους συντηρητές με την απαραίτητη εξειδίκευση και πείρα.

Η διαδικασία προσαρμογής ή/και δημιουργίας των συνθηκών για την διαφύλαξη ενός αντικειμένου από τη φθορά με στόχο την παραμονή του στην αρχική κατάσταση. Ο όρος αφορά στην διαδικασία πλαισίωσης αντικειμένων και όχι στις εργασίες αποκατάστασης και συντήρησης.

Προσδιορισμός επιπέδων πλαισιώσης βάσει διεθνών προτύπων.

Η σύνθετη προδιαγραφή ως προς τα υλικά και τον τρόπο κατασκευής, που προάγει στο μέγιστο το επίπεδο προβολής του αντικειμένου και προσφέρει σε αυτό το ανώτατο επίπεδο προστασίας με χρονικό ορίζοντα πέραν της τριακονταπεντίας υπό κανονικές συνθήκες. Επιβάλλεται η ανά πενταετία εξέταση του έργου από επαγγελματία.
Αφορά τις προστατευτικές κατασκευές για έργα που κρίνονται διατηρητέα για τις επόμενες γενιές. Σε αυτά περιλαμβάνονται αντικείμενα μεγάλης εμπορικής αξίας, ιστορικής και εν δυνάμει ιστορικής αξίας. Όλες οι διαδικασίες οφείλουν να είναι πλήρως αντιστρεπτές.

Η σύνθετη προδιαγραφή ως προς τα υλικά και τον τρόπο κατασκευής, που προάγει το επίπεδο προβολής του έργου τέχνης και προσφέρει σε αυτό ανώτερο επίπεδο προστασίας για περίπου είκοσι χρόνια υπό κανονικές συνθήκες. Επιβάλλεται η ανά πενταετία εξέταση του έργου από επαγγελματία.
Αφορά έργα συλλογών, πρωτότυπους πίνακες, έργα περιορισμένης έκδοσης και έργα συναισθηματικής αξίας.
Όλες οι διαδικασίες οφείλουν να είναι πλήρως αντιστρεπτές.

Η σύνθετη προδιαγραφή ως προς τα υλικά και τον τρόπο κατασκευής, που προάγει το επίπεδο προβολής του έργου τέχνης και του προσφέρει ένα ανεκτό επίπεδο προστασίας, πέντε ετών περίπου υπό κανονικές συνθήκες.
Αφορά τρέχοντα έργα και έργα μέσης συναισθηματικής αξίας, των οποίων όμως η προβολή είναι σημαντική. Συνιστάται η πλήρης αντιστρεψιμότητα των διαδικασιών.

Η προδιαγραφή που προσφέρει αισθητική και κατασκευαστική αποδοχή του έργου. Δεν εγγυάται την προστασία του έργου σε βάθος χρόνου. Αφορά αντικαταστάσιμα έργα μικρής ή καθόλου (αμελητέας) εμπορικής και/ή συναισθηματικής αξίας.

Χαμηλού κόστους κατασκευή όπου η χαμηλή της τιμή προέχει της εμφάνισης και της ποιότητας. Αφορά έργα για τα οποία επιθυμούμε ένα τρόπο πρόχειρης και παροδικής έκθεσης.

Κατά τη διαδικασία πλαισίωσης είναι απαραίτητο να τηρούνται συγκεκριμένοι κανόνες.
Όλα τα παρακάτω επιφέρουν αμετάκλητη μείωση της αξίας του έργου και θα πρέπει να αποφεύγονται. Οι επιπτώσεις που δημιουργούνται στο έργο χαρακτηρίζονται ως μη αντιστρεπτές:

• Αποκοπή μέρους του έργου.
• Σκισίματα ή γρατζουνιές στην επιφάνεια του έργου.
• Οξείδωση (έγκαυμα) εξ αιτίας οξέων (acid burns)
• Κηλίδες (staining)
• Υπολείμματα από κακής ποιότητας υλικά στην διαδικασία πλαισίωσης
• Φθορές κατά την αφαίρεση του έργου από την παλιά του κορνίζα
• Μόνιμη επικόλληση του έργου σε άλλη επιφάνεια.

Χειροποίητο χαρτί κατασκευασμένο από τον φλοιό του δένδρου gampi της ανατολικής Ασίας (Ιαπωνία-Κορέα). Θεωρείται το καταλληλότερο υλικό για την ανάρτηση και επιδιόρθωση έργων χάρις στην ουδετερότητά του και στις ανθεκτικές ίνες του. Συνδυάζεται με κόλλες ειδικών προδιαγραφών όπως κόλλες από άμυλο σιταριού ή ρυζιού και κόλλες μεθυλικής κυτταρίνης. Η χρησιμοποίησή τους επιτρέπει πλήρως αντιστρεπτές διαδικασίες με την χρήση μόνο νερού. Μεγάλη σημασία στην αρτιότητα της επικόλλησης έχει το πάχος του ιαπωνικού χαρτιού, το οποίο πρέπει να είναι ελάχιστα λεπτότερο του αντικειμένου επικόλλησης.

Η παραδοσιακή κορνίζα, το πλαίσιο ενός έργου τέχνης. Προέρχεται από το ιταλικό quadro, που σημαίνει τετράγωνο. Παρόλα αυτά τα πλαίσια έχουν διάφορα σχήματα.

Οι συνθήκες που απαιτούνται για την ενδεδειγμένη παρουσίαση ή αποθήκευση αντικειμένων τέχνης: θερμοκρασία μεταξύ 10ºC - 25ºC, σχετική υγρασία 40% έως 60% και μακριά από το άμεσο ηλιακό φως.

Η παραδοσιακή κορνίζα, το πλαίσιο ενός έργου τέχνης. Αποδίδεται στο ιταλικό cornize. Κατά Μποσταντζόγλου, όμως, το ιταλικό cornize προέρχεται από το ελληνικό κορωνίς που εκφυλίστηκε σε κορνίς από το οποίο εντέλει προέρχεται το cornize.

H κλίμακα που κυμαίνεται από 0 έως 14 και χρησιμοποιείται για τον προσδιορισμό της οξύτητας ή της βασικότητας (αλκαλικότητας). Από 0 έως 6,5 το διάλυμα ή το περιβάλλον χαρακτηρίζεται όξινο, μεταξύ του 6,5 έως 7,5 ουδέτερο, και από 7,5 έως 14 αλκαλικό.

Τα πιθανά δυσμενή αποτελέσματα που επιβαρύνουν το έργο μετά τη διαδικασία της πλαισίωσης, όπως οξείδωση, κηλίδες, υπολείμματα υλικών, φθορές, λεκέδες. Οι βλάβες αυτές συνήθως δεν είναι δυνατόν να αποκατασταθούν και για τον λόγο αυτό αποκαλούνται μη αντιστρέψιμες. Η προσβολή της ακεραιότητας του έργου προκαλεί αναπόφευκτα και μεγάλη μείωση της εμπορικής αξίας του.

Η ατμόσφαιρα που έχει δημιουργηθεί και περιβάλλει το έργο τέχνης μετά την διαδικασία πλαισίωσης. Οι δείκτες των παραμέτρων υγρασίας, ph, ακτινοβολίας, θερμοκρασίας που επικρατούν σε αυτό το περιβάλλον είναι κρίσιμοι για την μακροβιότητα του έργου.

Φυσική διεργασία κατά την οποία δημιουργούνται στίγματα και κηλίδες χρώματος καφέ εξ αιτίας των οξέων που μεταναστεύουν στο αντικείμενο από τα υλικά που το περιβάλουν. Προκαλεί αμετάκλητη αλλοίωση των χρωμάτων και αποσάθρωση κυρίως του χαρτιού. Η έκθεση σε φως, υγρασία και υψηλή θερμοκρασία επιταχύνει την διαδικασία της οξείδωσης.

Η ατμόσφαιρα που περιβάλλει το ήδη πλαισιωμένο έργο τέχνης. Αφορά το πλαισιωμένο έργο σε δύο διαφορετικές εννοιολογικές κατευθύνσεις: την εικαστική – αισθητική πως δηλαδή «δένει» το έργο στον χώρο και αυτή των φυσικών συνθηκών όπως υγρασία, φωτισμός, θερμοκρασία, κ.λπ.

Ειδικό χαρτόνι που συνοδεύει το έργο ως περίγραμμα κατά την τοποθέτησή του στην κορνίζα. Το περίγραμμα, το οποίο λειτουργεί σαν «παράθυρο», δημιουργείται με την αφαίρεση του επιθυμητού σχήματος από την επιφάνεια του χαρτονιού, όπου το κόψιμο γίνεται υπό γωνία ώστε να αποφεύγονται οι σκιές στο έργο.
Εξυπηρετεί τρεις κυρίαρχες σκοπιμότητες:

• Δημιουργεί κενό μεταξύ του έργου και του υαλοπίνακα ώστε το έργο να μην έρχεται σε επαφή με αυτόν,
• «παρουσιάζει» και αναδεικνύει το έργο προκαλώντας οπτική επικέντρωση,
• προστατεύει ουσιαστικά το έργο συνεισφέροντας κατά πολύ και στη δημιουργία αλκαλικού περιβάλλοντος.

Η ανάρτηση του έργου δεν πρέπει να γίνεται ποτέ στο «παράθυρο» αλλά σε χαρτόνι υποστήριξης ίδιων προδιαγραφών με το χαρτόνι του «παράθυρου».
Σε εφαρμογές στις οποίες επιδιώκουμε να φαίνεται το περίγραμμα του έργου όπου δηλαδή αυτό θα «επιπλέει» στην κατασκευή, χρησιμοποιείται το χαρτόνι χωρίς να αφαιρούμε το «παράθυρο». Σε αυτή την περίπτωση για να επιτύχουμε το κενό μεταξύ έργου και υαλοπίνακα τοποθετούμε καταλλήλους αποστάτες.
Μία πολύ πρακτική και ουσιώδης ιδιότητα των χαρτονιών περιθωρίων είναι η ένδειξη παλαιότητας που σημαίνεται μέσω του αποχρωματισμού τους. Ο αποχρωματισμός – κυρίως της ψίχας - παρέχει τη σημαντική πληροφορία ότι το μικροπεριβάλλον στο οποίο βρίσκεται το έργο τείνει να μετατραπεί από βασικό σε όξινο, ή έχει ήδη μετατραπεί. Σε αυτή τη περίπτωση απαιτείται άμεση αλλαγή του περιθωρίου.
Είδη περιθωρίων που παρέχουν μεγάλες δυνατότητες προστασίας:

• Museum Cotton: Χαρτόνι κορυφαίας ποιότητας 100% βαμβακερό με ενιαίο χρώμα και αλκαλικό πλεόνασμα που ανεβάζει το pH στο 8,5-9,5.
• Museum Cotton Unbuffered: Χαρτόνι 100% βαμβακερό με ενιαίο χρώμα χωρίς αλκαλικό πλεόνασμα με pH 7. Κατάλληλο σε εφαρμογές που απαιτούν χαμηλής αλκαλικότητας περιβάλλον.
• Conservation Cotton Board: Επιφάνεια από χαρτί συντήρησης με εξαιρετική αντοχή στο φως.
  Το υπόστρωμα και η ψύχα είναι 100% βαμβακερά με φυσική λευκότητα που δεν αλλοιώνεται στην διάρκεια του χρόνου. Προστίθεται αλκαλικό πλεόνασμα pH 8,5-9,5.
• Conservation Boards: Κατασκευασμένα από 100% Α-Κυτταρίνη η οποία εξάγεται από το ξύλο με χημική διαδικασία. Προστίθεται αλκαλικό πλεόνασμα το οποίο εξουδετερώνει την εναπομένουσα λιγνίνη και ανεβάζει το pH στο 8,5.Έχει ενιαίο χρώμα και εξαιρετική αντοχή στον χρόνο

Η προστατευτική ιδιότητα του ειδικών προδιαγραφών υαλοπίνακα ή ακρυλικού να φιλτράρει και να απορρίπτει την υπεριώδη ακτινοβολία του φωτός (ακραίο αριστερά μέρος του φάσματος) που προκαλεί φωτοκαταλυτική αποσύνθεση (υποβάθμιση) των οργανικών συστατικών του έργου (ζωγραφική, ξύλο, μέταλλο). Ο διεθνής οργανισμός προτύπων (ISO) προτείνει υαλοπίνακα ή ακρυλικό με επίπεδο απόρριψης υπεριώδους ακτινοβολίας τουλάχιστον στο 97%.

βλέπε αποκατάσταση

Η ανάρτηση ενός έργου τέχνης στον τοίχο ή η τοποθέτησή του στο χώρο. Η διαδικασία κατά την οποία εντάσσεται σταθερά το έργο τέχνης στο χώρο. Τα σημαντικά σημεία που χρήζουν προσοχής κατά την τοποθέτηση είναι το δέσιμο του έργου με το περιβάλλον (ταίριασμα) και η στατική σταθερότητα που θα έχει μετά την τοποθέτηση.

Οι βιομηχανοποιημένες γυάλινες επιφάνειες που χρησιμοποιούνται για την προστασία έργων τέχνης. Δεν πρέπει ποτέ να έρχονται σε άμεση επαφή με το αντικείμενο λόγω της ιδιότητας τους να είναι κακοί αγωγοί της θερμότητας.
Εξετάζονται και αξιολογούνται ως προς τρεις προδιαγραφές:

• διαπερατότητα: Ο βαθμός διαπερατότητας δηλώνει την ποσότητα του φωτός που φτάνει στο έργο τέχνης καθιστώντας το ορατό.
• ανακλαστικότητα: Ο βαθμός ανακλαστικότητας δηλώνει την ποσότητα του φωτός που αντανακλάται από την επιφάνεια του υαλοπίνακα.
• επίπεδο απόρριψης υπεριώδους ακτινοβολίας: το ποσοστό απόρριψης του φωτός, στο φάσμα 300 έως 400 νανομέτρων, που εμποδίζεται να φτάσει στο έργο τέχνης.

Ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία με μήκος κύματος μικρότερο του ορατού φωτός. Μονάδα μέτρησης είναι το νανόμετρο και η περιοχή της επιβλαβούς ακτινοβολίας για τα έργα τέχνης κυμαίνεται από 300 έως 400 νανόμετρα. Ο αποχρωματισμός που προκαλεί, θεωρείται μη αντιστρεπτός. Ίσως ο μεγαλύτερος εχθρός των έργων τέχνης.

Η ύπαρξη ή η παροχή φωτός στα αντικείμενα και στον περιβάλλοντα χώρο, προκειμένου αυτός να φωτίζεται.

Ο φωτισμός που οφείλεται στο φως της ημέρας (ήλιου).

Αυτός που οφείλεται σε τεχνητές φωτεινές πηγές. Ο τρόπος που φωτίζεται ο χώρος, η σκηνή το περιβάλλον.

Αφρός πολυστερίνης εγκλωβισμένος ανάμεσα σε χάρτινες επιφάνειες. Ίσως το καταλληλότερο υλικό για την πλάτη στο πακέτο της κορνίζας διότι είναι πολύ ελαφρύ, σχετικά άκαμπτο και με αρκετά καλή ανθεκτικότητα στην υγρασία. Η πολυστερίνη παραμένει αδρανής όταν δεν εκτίθεται σε φως. Κατάλληλο για ποιοτική πλαισίωση, όταν οι χάρτινες επιφάνειες είναι κατασκευασμένες σε μουσειακές προδιαγραφές ή προδιαγραφές χαρτιού συντήρησης.

Έλεγχος χημικής συμβατότητας για υλικά πλαισίωσης φωτογραφιών.

Όρος που συνήθως χρησιμοποιείται για να περιγράψει χαρτόνια που έχουν υποστεί επεξεργασία ενάντια στα οξέα. Ουσιαστικά είναι παραπλανητικός και δεν θα πρέπει να αναφερόμαστε σε αυτόν όταν περιγράφουμε χαρτόνια που είναι κατάλληλα για την προστασία των έργων τέχνης.